De luistercirkel
De groep mediterenden-op-afstand breidt zich elke week weer uit. Afgelopen dinsdagavond was er geen Dharmales maar vond de interactie tussen zenleraar Marieke Virya Sensei plaats via 'een luistercirkel'.
Van oudsher is een luistercirkel een traditie van de indianen waarin een gemeenschap in een cirkel bijeenkomt om zich te beraden. De indianen zitten daarbij om een kampvuur heen en geven een gewijde spreekstok aan elkaar door. Degene die de spreekstok in handen heeft is aan het woord, de anderen luisteren.
Marieke Virya Sensei gaf hier een zen-draai aan door de deelnemers vooraf te vragen een voorwerp te nemen en daar een verhaal bij te vertellen. Waarom is dit voorwerp bijzonder voor jou, en waarom juist in tijden van Corona? Het voorwerp werd voor de camera gehouden, en de eigenaar vertelde zijn of haar verhaal.
Op de dinsdagavonden zal er vaker - via Zoom - op deze wijze een luistercirkel plaatsvinden. Daarom hier een extra toelichting van Marieke:
De 'luistercirkel' kent vier richtlijnen en twee afspraken.
Het is belangrijk dat de anderen luisteren, zolang er iemand aan het woord is. De luistercirkel is dan ook met name een oefening in luisteren.
De eerste richtlijn van een luistercirkel is dan ook te luisteren vanuit je hart, open, onbevooroordeeld. Je zult zien hoe moeilijk dat toch nog is. Hoe we gewend zijn om als een ander iets zegt daar meteen zelf ook wat van te vinden, meteen een reactie klaar te hebben, meteen ons eigen verhaal te willen vertellen. Ook denken we vaak goed te weten wat te ander zegt of wil zeggen. Maar is dat ook zo? Hebben we niet een en ander zelf voor-ingevuld? De luistercirkel leert je om je eigen ideeën, gedachten en verwachtingen van en over een ander opzij te zetten, en met volledige aandacht te luisteren.
De tweede richtlijn van een luistercirkel is te spreken vanuit je hart. Wanneer je het woord hebt, je microfoon uit staat en je het voorwerp in je handen hebt, dan is het de kunst om vervolgens vanuit je hart te spreken. Spreek dus niet alleen vanuit ideeën, concepten en algemene theorieën, niet alleen vanuit je hoofd, maar deel ook vooral met en over je gevoel. Probeer je eigen verhaal te vertellen, zoals dat op dit moment voor jou waar is.
De derde richtlijn van een luistercirkel is spontaan te spreken. Ga dus niet van te voren bedenken wat je wilt gaan zeggen. Daardoor heb je ook meer ruimte om naar de anderen te luisteren. Vertrouw erop dat als jij het woord hebt, de woorden vanzelf zullen komen.
De vierde richtlijn van een luistercirkel is om bondig te spreken. Hou in gedachten dat anderen ook aan de beurt willen komen. Blijf bij dus de essentie. Dus geen oeverloze uitweidingen die er niet wezenlijk toe doen.
Verder worden er twee afspraken gemaakt.
De eerste afspraak: reageer niet op elkaar. Blijf bij jezelf en vertel je eigen verhaal. Soms roept wat de een zegt iets bij jou op. Dan kan je aan het verhaal van de ander refereren, maar ga er niet op in.
De tweede afspraak: wat er tijdens de luistercirkel wordt besproken blijft in de groep.
"Het is niet noodzakelijk geheim wat we hier bespreken, maar wel vertrouwelijk", zegt Marieke. "Het lijkt mij dan ook vanzelfsprekend dat niemand van ons opnamen maakt en dat we niet buiten deze cirkel bespreken wat er hier wordt gezegd. Kom bij voorkeur ook niet bij elkaar terug op wat er hier is gezegd. Dus niet straks als je een van ons buiten de cirkel spreekt ingaan op wat die ander heeft gezegd. Als je het toch nodig vind om ergens op terug te komen, vraag dan eerst aan diegene of je terug mag komen op wat hij of zij heeft gezegd."